โปรแกรมแสง ไม่มีสูตรสำเร็จตายตัวที่จะนำไปใช้ให้ได้ผลดีกับทุกสภาพการเลี้ยง จำเป็นต้องนำมาปรับให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม ฤดูกาล ลักษณะของโรงเรือน และเป้าหมายการเลี้ยงในแต่ละรุ่น
การออกแบบโปรแกรมแสง ไม่ใช่เพียงการกำหนดเวลาปิด-เปิดไฟเท่านั้น แต่คือการกำหนด “ช่วงมืด-ช่วงสว่าง” ให้เหมาะสมกับสภาพการเลี้ยง เพราะบางโรงเรือนไม่สามารถที่จะควบคุมแสงสว่างให้มืดสนิทได้แม้อยู่ในช่วงเวลาปิดไฟ เช่น โรงเรือนที่ใช้ผ้าใบกั้นผนังแบบโปร่งแสงหรือโรงเรือนระบบเปิด แสงสว่างจะขึ้นกับแสงที่มาจากสิ่งแวดล้อมเป็นหลักการกำหนดโปรแกรมแสงเริ่มจากการกำหนด ช่วงมืด-ช่วงสว่าง ให้เหมาะสมกับอายุการเลี้ยง โดยกำหนดเป็นช่วงยาวต่อเนื่องเพียงครั้งเดียวในแต่ละวัน เช่น กำหนดช่วงมืดต่อเนื่องกัน 6 ชั่วโมงแล้วตามด้วยช่วงสว่างต่อเนื่องอีก 18 ชั่วโมงก่อนจะเริ่มรอบโปรแกรมของวันถัดไป เป็นต้นไม่มีสูตรสำเร็จของโปรแกรมแสงที่ดีที่สุด แต่ขึ้นอยู่กับการประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของการเลี้ยงในแต่ละรุ่น
ลูกไก่วันแรก
ในวันแรกที่ลูกไก่มาถึง ให้เปิดไฟไว้ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อให้มั่นใจได้ว่าไก่ได้รับน้ำและอาหารครบทุกตัวก่อนจะเริ่มปิดไฟในคืนที่ 2 โดย กำหนดเวลาปิดไฟไว้ตายตัวไปจนถึงจบรุ่น ส่วนการปรับช่วงมืด-สว่างตามโปรแกรมแสง จะใช้การปรับเวลาเปิดไฟแทน
ที่ต้องกำหนดเวลาปิดไฟไว้ตายตัว เพื่อให้ไก่เรียนรู้และจดจำ เมื่อใกล้ถึงเวลาปิดไฟไก่จะกินน้ำและอาหารให้เต็มที่ก่อนเข้าสู่ช่วงมืด และพอเปิดไฟไก่จะเข้าหาน้ำและอาหารทันที เทคนิคนี้จะช่วยลดปัญหาการขาดน้ำและความเครียดจากการอดอาหารได้ช่วงการกกลูกไก่
ความเข้มแสงและการกระจายของแสงอย่างสม่ำเสมอช่วงการกกลูกไก่มีความสำคัญ เพราะจะช่วยกระตุ้นการกินได้ และพัฒนาระบบทางเดินอาหารและภูมิคุ้มกัน
บริเวณที่มืดที่สุดในโรงเรือนควรมีความเข้มแสงอย่างน้อย 25 ลักซ์ วัดจากระดับตัวไก่ เพื่อช่วยให้ลูกไก่มองเห็นน้ำและอาหารได้อย่างชัดเจน เมื่อลูกไก่น้ำหนักตัวถึง 100-160 กรัม ให้เพิ่มช่วงมืดขึ้น(ดูตารางประกอบ) และลดความเข้มแสงลง 5-10 ลักซ์ แต่หากยังขยายกกลูกไก่ไม่เต็มโรงเรือน อาจจะรอจนขยายเต็มโรงเรือนก่อนก็ได้ช่วงเลี้ยงไก่เนื้อ
ควรชั่งน้ำหนักไก่อย่างน้อยสัปดาห์ละครั้งและปรับ โปรแกรมแสง ไก่เนื้อ ให้เหมาะสมกับน้ำหนักตัว
ไก่ช่วงอายุ 7 ถึง 21 วัน หากมีการเติบโตเร็วจนเกินไป อาจพบปัญหาอัตราการตายสูง ปัญหาท้องมาน การตายแบบเฉียบพลัน และปัญหาขา ในช่วงนี้อาจพิจารณาขยายช่วงมืดเป็น 6 ชั่วโมง จะช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานดีขึ้น
ถ้าสามารถควบคุมอุณหภูมิ ความชื้น แรงลมภายในโรงเรือนได้ การปิดไฟช่วงกลางคืนจะเหมาะสมที่สุด เพราะจะทำให้ได้ช่วงมืด ที่มืดสนิทจริงๆ ส่วนในตอนกลางวันจะเป็นเวลาสำหรับเข้าตรวจดูไก่ และความเรียบร้อยในโรงเรือนแต่ในบางกรณีที่อากาศภายนอกโรงเรือนร้อน จนไม่สามารถทำอุณหภูมิภายในโรงเรือนให้ลดลงได้ อาจพิจารณากำหนดช่วงกลางวันเป็นช่วงมืด แล้วช่วงกลางคืนเป็นช่วงสว่างซึ่งมีอากาศเย็นกว่า ก็ถือเป็นเทคนิคที่ดีที่นำมาใช้เพื่อกระตุ้นการกินได้ของไก่ช่วงอากาศร้อน แต่ต้องคำนึงว่าการเปลี่ยนตารางช่วงมืด-สว่างระหว่างรุ่นนั้น อาจกระทบต่อพฤติกรรมการใช้ชีวิตของไก่ จึงควรกำหนดโปรแกรมแสงไว้ล่วงหน้าก่อนการลงไก่จะดีที่สุด
ช่วงก่อนจับไก่
ช่วง 48 ชั่วโมงก่อนจับไก่ ให้เพิ่มความเข้มแสงเป็น 10-20 ลักซ์ เพื่อให้ไก่ปรับตัวก่อนที่จะถูกจับ ซึ่งจะลดอาการตื่นตกใจของไก่เวลาจับ เกิดเป็นปัญหาคุณภาพซากตามมา
โปรแกรมแสง ไก่เนื้อ กับฤดูกาล
อย่างที่ได้กล่าวมาข้างต้น โปรแกรมแสง เป็นการกำหนดช่วงมืด-สว่างระหว่างการเลี้ยงไก่ ซึ่งแต่ละฤดูกาลจะมีช่วงกลางวัน-กลางคืนที่ยาวนานไม่เท่ากัน การปรับโปรแกรมแสงจำเป็นต้องนำปัจจัยด้านฤดูกาลเข้ามาประกอบการพิจารณาร่วมด้วย อ้างอิงข้อมูลจาก Cobb Vantress
บล็อกเกอร์/ผู้แทนยาสัตว์/สัตวแพทย์ผู้ควบคุมฟาร์ม